W lesie, na łące i nad jeziorem
13. PODLASKIE

Stacja 1 - Jedziemy zobaczyć żubry!

Emilia

Tata, tato! Zwierzęta!

Ludwik

Tak. Podlasie to teren bardzo ekologiczny. Zwierzęta mają tutaj dobre warunki.

Emilia

Dobre warunki? Dlaczego?

Ludwik

Są tutaj łąki, pola, lasy, jeziora, rzeki... To jest ich naturalne środowisko.

Emilia

Można je tu spotkać?

Ludwik

Czasami można. Na przykład w Puszczy Białowieskiej.

Emilia

Co to jest puszcza?

Ludwik

Puszcza to bardzo duży las.

1. Jakie to zwierzę?

Sprawdź w słowniku Emilki

zwierzę (zwierzęta), teren, środowisko, puszcza, las, warunki

zając
żaba
sowa
ryba
mysz
mrówka
wilk
motyl
żubr
bocian
pszczoła

2. Posłuchaj, wskaż i powtórz.

Posłuchaj.

3. Co to jest? Dopasuj nazwę do definicji.

0. To miejsce, gdzie rośnie trawa i kwiaty. "Restauracja" dla krów i koni.
łąka
1. Rolnik tam pracuje. Rosną tam np. ziemniaki, kapusta, buraki itp.
2. Miejsce, gdzie jest dużo drzew, mieszkają dzikie zwierzęta i rosną grzyby.
3. Woda, wakacje, ryby, żaglówka... np. na Mazurach.
4. Największa w Polsce to Wisła. Znasz jeszcze Odrę. A na Podlasiu - Bug.
5. Bardzo duży las naturalny. Mogą tam mieszkać rzadkie zwierzęta, np. żubr.
pole
rzeka
las
puszcza
jezioro

4. Gdzie żyją zwierzęta leśne, wodne i polne?

Zwierzęta leśne żyją:
Zwierzęta wodne żyją:
Zwierzęta polne żyją:
w jeziorze
na polu
w puszczy
na łące
w lesie
w rzece

5. Gdzie mieszkają te zwierzęta?

las, puszcza:
rzeka, jezioro:
łąka, pole:
żaba
motyl
sowa
mrówka
bocian
wilk
zając
ryba
pszczoła
mysz
żubr

6. Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania.

Sprawdź w słowniku Emilki

park narodowy, fauna, flora, krajobraz, pejzaż, szlak pieszy, punkt widokowy, zabronione, zajmować, przyroda

W Polsce mamy 23 parki narodowe. Najstarszy jest Białowieski Park Narodowy (BNP). Ten park znajduje się w północno-wschodniej Polsce. BNP leży w centrum Puszczy Białowieskiej i zajmuje tylko 15%. Puszcza Białowieska to teren w Polsce (42%) i Białorusi (58%). Symbolem Puszczy Białowieskiej jest żubr. Mieszkają tu też inne zwierzęta i ptaki oraz motyle. Dla turystów atrakcyjny jest przyroda BNP: krajobraz, fauna i flora. Turyści chcą zobaczyć żubra i inne zwierzęta, rośliny i naturalne pejzaże. W Puszczy Białowieskiej są też inne atrakcje: szlaki piesze i rowerowe, punkty widokowe i miejsca na piknik. Można też jeździć konno, ale nie wolno pływać ani kajakiem, ani łodzią. Pływanie jest zabronione.

a. Gdzie leży Białowieski Park Narodowy?
b. Który diagram prezentuje wielkość Białowieskiego Parku Narodowego?
c. W której części Puszczy Białowieskiej leży BNP?
d. Symbolem Puszczy Białowieskiej jest:
e. Co interesuje turystów w Puszczy Białowieskiej?
f. Czego nie wolno robić w Puszczy Białowieskiej?

Stacja 2 - Bilet ulgowy czy normalny?

Julia

Wiesz, że pierwszy raz w życiu jechałam tramwajem w Polsce?

Antek

Ja też, w Warszawie. W Nowym Jorku nie ma tramwajów.

Julia

Lubię jeździć tramwajem. Ale tak naprawdę nigdy nie wiem, jaki bilet mam kupić.

Antek

No, tak naprawdę są dwa rodzaje: normalny i ulgowy.

Julia

Normalny jest dla wszystkich, tak?

Antek

Tak. Ulgowy dla dzieci. Też dla studentów i dla emerytów albo rencistów. Ale każdy musi mieć legitymację.

1. Jak tam dojechać? Posłuchaj dialogu w punkcie informacji turystycznej i zadecyduj, czy podane informacje są prawdziwe (P) czy fałszywe (F).

Sprawdź w słowniku Emilki

na żywo, komary, wypożyczalnie, pożyczyć, wziąć, chcielibyśmy/chcieliby

Posłuchaj.
0. Rodzina jest w punkcie informacji turystycznej.
1. Oni chcą zobaczyć żubry w internecie.
2. Żubry można zobaczyć w Puszczy Białowieskiej.
3. Do Białowieży można dojechać pociągiem i samochodem.
4. Bilet na pociąg do Białowieży można kupić w internecie.
5. Dworzec autobusowy daleko od dworca autobusowego.
6. W puszczy jest dużo komarów.
7. W Białowieży możemy pożyczyć samochód.
8. Puszczę można zwiedzać samochodem.

2. Posłuchaj jeszcze raz i odpowiedz na pytania.

Sprawdź w słowniku Emilki

ulgowe, emeryt (emerytura), rencista (renta), gotówka, zbliżeniowo, wpisać, potwierdzenie, odjeżdża, stanowisko

Mama uczy

W Polsce możesz płacić kartą na dwa sposoby: przez PIN i zbliżeniowo. Transakcje zbliżeniowe do 50 złotych nie wymagają PIN-u. Jeśli płacisz zbliżeniowo więcej niż 50 złotych, musisz wpisać PIN.

Posłuchaj.
0. Kasia kupuje bilety:
1. Bilety ulgowe są dla:
2. Autobus odjeżdża:
3. Bilet ulgowy kosztuje:
4. Bilet normalny kosztuje:
5. Kasia płaci:
6. Kasia dostaje:
7. Autobus odjeżdża ze stanowiska:

3. W kasie biletowej – posłuchaj dialogu i wybierz słowo, które słyszysz.

Posłuchaj.
Kasjer: Dzień dobry.
Mama: Dzień dobry. Proszę pięć
do Białowieży.
Kasjer: Na którą
?
Mama: Nie wiem, a jak długo trwa podróż?
Kasjer: Dwie godziny.
Mama: To może na
.
Kasjer: Dziewiątą wieczorem czy rano?
Mama: Na jutro, na dziewiątą rano.
Kasjer: Jest autobus o
dziesięć.
Mama: Dobrze, proszę więc pięć biletów na ten autobus.
Kasjer:
normalne czy ulgowe?
Mama: Dla kogo są ulgowe?
Kasjer: Dla dzieci w wieku szkolnym, dla studentów oraz dla rencistów i emerytów.
Mama: A więc proszę dwa normalne i trzy ulgowe.
Kasjer: Proszę. Płaci pani 72 złote za dwa bilety normalne i 36 złotych za trzy bilety ulgowe.
Razem
zł. Gotówka czy karta?
Mama: Zapłacę kartą. Mogę zbliżeniowo?
Kasjer: Tak, oczywiście, ale i tak pani musi
PIN.
Mama: Tak, wiem.
Kasjer: Proszę, teraz PIN i zielony. Proszę, tu są bilety i potwierdzenie z banku. Autobus odjeżdża o
dziewiątej dziesięć ze stanowiska drugiego. Życzę
podróży.
Mama: Dziękuję bardzo. Do widzenia.
Kasjer: Do widzenia.

4. Obejrzyj ten bilet autobusowy i przeciągnij informacje z ramki we właściwe miejsce.

ROUTE FROM
ROUTE TO
TIME
TRAVEL DATE
TICKET PRICE
data podróży
dokąd
skąd
cena
godzina odjazdu

5. Jaki bilet kupi ta osoba? Połącz bilet z osobą.

1. Pani Hanna jest emerytką. Chce pojechać nad morze pociągiem.
2. Pan Roman ma rentę. Chce pojechać tramwajem do centrum.
3. Julia ma 16 lat i jest uczennicą. Ma legitymację uczniowską. Chce pojechać do Białowieży autobusem.
4. Ludwik jest turystą w Polsce. Chce pojechać do Białowieży autobusem.
5. Kate jest turystką w Polsce. Chce pojechać do Lublina pociągiem.
6. Emilia jest turystką w Polsce. Jest uczennicą i ma legitymację. Chce pojechać z mamą do Lublina pociągiem.

O CZYM MYŚLISZ?

6. Jedziemy autobusem. Dopasuj informację do ilustracji.

Turysta marzy o pięknej pogodzie.
Emilia marzy o pierogach.
Kierowca myśli o bezpieczeństwie.
Mama i tata rozmawiają o przyrodzie.
Starsza pani myśli o wnukach.
Chłopak i dziewczyna rozmawiają
o planach na jutro.
Julia i Antek dyskutują o filmie.
Podróżny czyta o regionalnych tradycjach.

GRAMATYKA

rozmawiać o
dyskutować o
czytać o
pisać o
myśleć o
marzyć o
+ MIEJSCOWNIK

O czym myślisz? O wnukach.
O czym oni rozmawiają? O planach.
O czym dyskutują? O filmie.
O czym ona czyta? O regionalnych tradycjach.
O czym on marzy? O pięknej pogodzie.

7. Posłuchaj i powtórz.

Posłuchaj.
Julia i Antek dyskutują o filmie.
Mama i tata rozmawiają o przyrodzie.
Emilia marzy o pierogach.
Kierowca myśli o bezpieczeństwie.
Podróżny czyta o regionalnych tradycjach.
Starsza pani myśli o wnukach.
Turysta marzy o pięknej pogodzie.
Chłopak i dziewczyna rozmawiają o planach na jutro.

Sprawdź w słowniku Emilki

marzy (marzyć), podróżny, księżyc, na księżycu

8. Która forma jest poprawna?

0. Podróżnicy często piszą blogi o
.
1. To jest informacja o pierwszym
na księżycu.
2. Dyskusja o tym
była bardzo emocjonalna.
3. Ostatnio dużo rozmawialiśmy o naszych
na wakacje.
4. Chętnie przeczytam coś o regionalnych
Podlasia.
5. Ta starsza pani lubi rozmawiać o polskich
.
6. Kiedy byłam dzieckiem, marzyłam o egzotycznych
.
7. Nie chcę już o
rozmawiać.

9. Marzę o kartaczach. Przeczytaj przepis.

Sprawdź w słowniku Emilki

przepis, ciasto, surowe, ugotowane, farsz. mąka ziemniaczana, ząbki czosnku, majeranek, do smaku, zetrzeć, wymieszać, pokroić, składniki, małe placki, tłuszcz z boczku


Julia

Mamo, wiesz co to znaczy "kartacze"?

Mama

Tak, to regionalne danie z ziemniaków i mięsa.

Julia

Mamo, a umiesz to ugotować?

Mama

Tak, myślę, że tak. To nie jest trudne, ale trwa długo.

Julia

Mamo, a to jest smaczne?

Mama

Bardzo! Możemy zrobić kartacze. Mam przepis.

Julia

Czego potrzebujesz?

Robimy ciasto: surowe ziemniaki zetrzeć. Wymieszać wszystkie ziemniaki razem blenderem. Dodać mąkę ziemniaczaną. Robimy farsz: cebulę i czosnek pokroić. Dodać mięso, majeranek, wodę, pieprz, sól i chili. Wszystkie składniki wymieszać. Robimy kartacze: robimy małe placki z ciasta, na środek dajemy farsz i zamykamy placek (robimy kulkę). Gotujemy delikatnie około 30 minut. Podajemy z tłuszczem z boczku.

10. Jak myślisz, jak mogą wyglądać kartacze? Wybierz ilustrację.

Stacja 3 - Jesteśmy w Puszczy Białowieskiej.

Emilia

Jaki duży chleb!

Julia

Tak, i taki okrągły!

Mama

To chleb regionalny. Tutaj, na Podlasiu, chleb był zawsze okrągły.

Ludwik

A to, co to jest?

Mama

To jest sękacz. Regionalne ciasto. Bardzo dobre.

Antek

Kupimy?

Mama

Oczywiście! Najpierw pójdziemy zobaczyć żubry, a po spacerze zrobimy zakupy.

GRAMATYKA

Antek

Kiedy kupimy chleb?

Mama

Po spacerze.
KIEDY?
po spacerze
po obiedzie
po podróży
+ MIEJSCOWNIK

1. Wybierz właściwą formę.

Sprawdź w słowniku Emilki

okrągły, ciasto, drzemka, zmęczony

0. Najpierw pójdziemy zobaczyć żubry, a po
kupimy sękacz i chleb.
1. Ludwik po
planuje krótką drzemkę.
2. Po
każdy jest trochę zmęczony.
3. Po krótkiej
wypożyczymy rowery i pojedziemy do puszczy.
4. Drugie danie jemy zawsze po
.
5. A deser jemy po drugim
.
6. Co planujemy robić dzisiaj po
?
7. Po
z tobą, rozumiem trochę więcej.

IDĘ DO LASU, JESTEM W LESIE

GRAMATYKA

Czasowniki dynamiczne (oznaczające ruch), np. iść, chodzić, jechać, jeździć łączą się z przyimkiem do + dopełniacz  lub na + biernik.

Czasowniki statyczne (oznaczające stan), np. być, mieszkać, znajdować się, leżeć łączą się z przyimkiem "w" + miejscownik lub "na" +  miejscownik.

Czasowniki dynamiczne oznaczające kierunek przeciwny do poprzedniego, np. wracać, iść (w znaczeniu wracać), pochodzić łączą się z przyimkiem "z" + dopełniacz.

UWAGA: jeśli byłeś u lekarza (osoba) i teraz wracasz, używasz przyimka "od" + dopełniacz.

 

iść do + dopełniacz, być w + miejscownik; wracać z + dopełniacz

 

 

kraj:

Polska,

Włochy

miasto:

Kraków, Warszawa

obiekt architektury:

dom,

teatr

architektura zielona:

park,

puszcza
 

iść, jechać

do + dopełniacz

do Polski, do Włoch

do Krakowa, do Warszawy

do domu, do teatru

do parku, do puszczy
 

być, znajdować się

w + miejscownik

w Polsce, we Włoszech

w Krakowie, w Warszawie

w domu, w teatrze

w parku, w puszczy
 

wracać, iść

z + dopełniacz

z Polski, z Włoch

z Krakowa, z Warszawy

z domu, z teatru

z parku, z puszczy

 

iść na + biernik i być na + miejscownik; wracać z + dopełniacz

 

 

ważne instytucje:

poczta, dworzec

aktywność sportowa:

trening,

mecz

duży teren: parking, stadion

ucho:

koncert, wykład

oko:

film, spektakl

usta:

kawa,

obiad
 

iść, jechać

na + biernik

na pocztę, na dworzec

na trening,

na mecz

na parking,

na stadion

na koncert,

na wykład

na film,

na spektakl

na kawę,

na obiad
 

być

znajdować się

na + miejscownik

na poczcie, na dworcu

na treningu, na meczu

na parkingu, na stadionie

na koncercie, na wykładzie

na filmie, na spektaklu

na kawie,

na obiedzie
 

wracać, iść

z + dopełniacz

z poczty,

z dworca

z treningu,

z meczu

z parkingu,

ze stadionu

z koncertu,

z wykładu

z filmu,

ze spektaklu

z kawy,

z obiadu

 

osoba: iść do + dopełniacz, być u + dopełniacz; wracać od + dopełniacz

 

profesor

babcia

kolega

iść, jechać

do profesora

do babci

do kolegi

być, znajdować się

u profesora

u babci

u kolegi

wracać, iść

od profesora

od babci

od kolegi

2. Gdzie? Do, na czy w? Zaznacz właściwy przyimek.

Sprawdź w słowniku Emilki

plac/targ


Codziennie rano Ludwik idzie
sklepu i kupuje produkty na śniadanie.
Chleb i bułki kupuje
piekarni. Potem idzie
plac, żeby kupić świeże warzywa i owoce.
Lubi robić zakupy
placu. Na koniec idzie
sklepu spożywczego i tam kupuje mleko.
Gazetę dla Kate kupuje
kiosku. Wraca
domu po czterdziestu minutach.
Rodzina Ludwika razem robi śniadanie
kuchni i potem razem je śniadanie
jadalni.

3. Biernik, dopełniacz czy miejscownik? Zaznacz właściwy przypadek.

Rodzina Rossinich spotyka się codziennie rano w
żeby zrobić śniadanie.
Ludwik kupuje świeże pieczywo i bułki w
. Warzywa i owoce kupuje
na
. W
kupuje mleko,
a gazetę dla Kate w
. Kiedy wraca do
, wszyscy razem robią
śniadanie. Potem idą do
i tam jedzą, piją i rozmawiają. Po śniadaniu
każdy organizuje swój dzień. Dzieci idą do
, a rodzice do
.
Po południu wracają ze
i z
i wspólnie jedzą obiad.
A właściwie kolację, bo każdy zjadł już obiad w
.

CIESZĘ SIĘ!

4. Jakie to emocje?

jestem zdziwiony (zdziwiona)
cieszę się
obojętne
żartuję
smutno mi

5. Jak to powiedzieć inaczej? Dopasuj.

Posłuchaj.
obojętne
cieszę się
żartuję
jestem zdziwiony (zdziwiona)
smutno mi
to żart
nie zależy mi (jest mi wszystko jedno)
dziwi mnie to
jestem wesoły (wesoła)
jestem smutny (smutna)

6. Biegniemy w maratonie! Posłuchaj dialogu i dopasuj ilustracje do informacji.

Posłuchaj.
Ja też się "cieszę" ;)
Ale się cieszę! Lubię biegać!
A mnie jest wszystko jedno.
Mogę biegać albo nie biegać. Obojętne.
Karmić gołębie? Naprawdę?
A mi jest trochę smutno...

7. Przeczytaj dialog i wybierz poprawna odpowiedź.

Ludwik: Jutro jedziemy do Lublina, tak?
Kate: Tak, mamy w planie województwo lubelskie. Zarejestrowaliśmy się na maraton, pamiętacie? Wszyscy biegniemy!
Antek: Ale się cieszę! Lubię biegać!
Emilia: A mnie jest wszystko jedno. Mogę biegać albo nie biegać. Nie zależy mi.
Julia: Ja też się "cieszę" ;)
Ludwik: Pamiętacie, mamy jeszcze w planie Zamość? Bardzo mi zależy, żeby zobaczyć to miasto.
Julia: Dlaczego?
Ludwik: A to mała niespodzianka :)
Kate: To są nasze ostatnie dni razem. Trochę odpoczniemy w lesie i nad jeziorem. Będziemy pływać, opalać się.
Julia: Jeździć konno i na rowerze.

Sprawdź w słowniku Emilki

bardzo mi zależy, niespodzianka, na koniec, karmić, gołębie, akademik, zameldować się, mieć dużo sprawy do załatwienia, założyć, założyć konto, karta płatnicza, bilet miesięczny, bilet semestralny

Słownik słów najnowszych

damy radę, ogarniemy, wyluzuj

Emilia: Czytać i rozmawiać!
Kate: A na koniec jedziemy do Krakowa. Musicie zobaczyć Kraków. Będziemy jeść lody w kawiarni na rynku, karmić gołębie, zwiedzać.
Emilia: Karmić gołębie?
Mama Tak, w Krakowie jest dużo gołębi i ludzie chętnie je karmią.
Emilia: Naprawdę?
Antek: Ja muszę iść na uniwersytet i muszę też zameldować się w akademiku.
Kate: Tak, w Krakowie będziemy mieć dużo spraw do załatwienia.
Ludwik: Antek, myślę, że musimy założyć ci jeszcze konto w banku. Powinieneś mieć swoją kartę płatniczą.
Kate: Koniecznie.
Antek: Tak, to bardzo praktyczne. Musimy jeszcze kupić mi bilet miesięczny na tramwaje i autobusy.
Kate: Myślę, że lepiej kupić semestralny. Będziesz mieć KKM.
Antek: KKM? A co to jest?
Mama: To Krakowska Karta Miejska. Abonament na komunikację miejską.
Ludwik: - Mamy bardzo dużo spraw do załatwienia!
Antek: Tato, damy radę :)
Julia: Tak, tato, ogarniemy to wszystko!
Emilia: A mi jest trochę smutno...
Antek: Emilka, wyluzuj!
1. Antek:
a) lubi biegać
b) nie chce brać udziału w maratonie
c) jest niezadowolony
2. Julia:
a) jest jej to obojętne
b) nie lubi biegać
c) jest zadowolona
3. Ludwik
a) cieszy się, że zobaczy Zamość
b) nie ma ochoty pływać
c) nie lubi niespodzianek
4. Mama:
a) nie chce jechać do Krakowa
b) nie lubi karmić gołębi
c) myśli, co trzeba załatwić w Krakowie
5. Antek
a) chce mieć swoją kartę płatniczą
b) nie potrzebuje KKM
c) nie chce studiować w Krakowie

TO UMIEM!

Komunikacja: Umiem zapytać:
jak dojechać do celu?
ile kosztuje bilet?
Gramatyka:Znam struktury:
miejscownik w konstrukcjach myśleć o..., rozmawiać o.., marzyć o... itp.
miejscownik w konstrukcjach lokalizujących w czasie, np. po obiedzie
Umiem:
dopasować przyimki i przypadki po czasownikach statycznych i dynamicznych
nazwać podstawowe emocje po polsku
wybrać przyimek po czasowniku ruchu (iść do + dopełniacz/iść na + biernik)
Kompetencja kulturowa:Znam
Białystok, województwo podlaskie, Białowieski Park Narodowy, Puszczę Białowieską, zwierzęta występujące w Puszczy Białowieskiej
rodzaje biletów komunikacji miejskiej i ulgi
regionalne potrawy (kartacze, ser koryciński, sękacz, kwas chlebowy)
Learn Polish
in Krakow!

School of Polish Language and Culture of the Jagiellonian University close