School of Polish Language and Culture of the Jagiellonian University close
Przepraszam, jak dojść do hotelu "Copernicus"?
7. KUJAWSKO-POMORSKIE
Stacja 1 - Miasto
Emilia
Tato, rynek w Toruniu jest kwadratowy?Ludwik
Tak, kwadratowy. I bardzo regularny. Budynki są stare, zabytkowe. To jest centralny punkt miasta.Antek
Tu jest wszystko! I ratusz, i hotel, i restauracja, i bank...Emilia
...i pomnik Mikołaja Kopernika!Mama
Tu są dwa pomniki! Ten drugi to pomnik flisaka. Pomnik-fontanna.1. Co to jest?
A. transport i komunikacja w mieście
B. miejsca
.png)
C. architektura historyczna i współczesna (budynki)
D. zakupy
E. usługi
F. instytucje
2. Do czy na? Przeczytaj dialog.
Julia: Dzień w Toruniu może być interesujący, prawda?
Antek: Jasne, że tak! Dokąd idziemy?
Julia: Możemy iść „do” albo „na”, wiesz?
Antek: Nie rozumiem...
Julia: Idziemy „do”, jeśli to jest np. budynek, a „na” jeśli to jest teren otwarty albo ważna
instytucja.
Antek: Skąd to wiesz?
Julia: Z kompendium gramatycznego.
Antek: A jakiś przykład?
Julia: Proszę bardzo - możemy pójść do kina albo do teatru. Możemy też pójść na lotnisko
albo na pocztę.
Antek: Rozumiem. Idziemy „do” plus dopełniacz. Idziemy „na” plus biernik. Znam te formy.
3. Uzupełnij tabelę. Uwaga! Dopasuj formę rzeczownika.
|
idziemy do + dopełniacz |
idziemy na + biernik |
|||
|
- u |
- a |
- y/- i |
jak mianownik |
- ę |
domu
|
||||
parking
filharmonii
galerii
bloku
szpitala
apteki
ulicę
ratusza
restauracji
basen
osiedle
hotelu
biblioteki
stadion
dworzec
banku
pocztę
sklepu
kościoła
policję
rynek
GRAMATYKA
|
północ |
południe |
wschód |
zachód |
|
|
Idziemy/ jedziemy na |
północ północny wschód/zachód |
południe południowy wschód/zachód |
wschód |
zachód |
|
Jesteśmy/ znajdujemy się na |
północy północnym wschodzie/zachodzie |
południu południowym wschodzie/zachodzie |
wschodzie |
zachodzie |
Północ, południe, wschód i zachód to części dużej całości (kraju, Polski). Wyrażamy to przy pomocy struktury:
dynamicznie: Jedziemy na północ Polski.
statycznie: Jesteśmy na północy Polski.
Drugi rzeczownik (Polski) zawsze w tej konstrukcji ma formę dopełniacza.
4. Statyka czy dynamika? Które z zaznaczonych w tekście czasowników mają charakter dynamiczny, a które statyczny?
Toruń to miasto nad Wisłą. Leży na północy Polski, w województwie kujawsko-pomorskim.
Miasto ma dobre połączenie z resztą Polski. Od 2011 roku autostradą A1 można pojechać na
północ Polski, do Gdańska. Od 2013 roku na południe - do Łodzi. Drogą krajową można
pojechać z Torunia na wschód albo na zachód. Na północnym zachodzie Torunia jest
Bydgoszcz. Na północny zachód (do Bydgoszczy) można dojechać szybką koleją miejską, tak
zwaną BiT City (Bydgoszcz i Toruń).
Sprawdź w słowniku Emilki
leżeć, pojechać, dojechać, kierować się, pójść, znajdować się, jest zlokalizowany, województwo, połączenie, reszta, droga krajowa, kolej miejska, komunikacja miejska, rejs, tramwaj wodny, stać w korku, zwiedzić, słynąć
W Toruniu dobrze funkcjonuje komunikacja miejska: tramwaje, autobusy i taksówki. Dla
turystów przygotowano specjalne atrakcje: rejsy statkiem i tramwajem wodnym po Wiśle. Z
północy na południe miasta najszybciej można dojechać rowerem, który nigdy nie stoi w
korku. Specjalnie dla rowerów przygotowana została Wiślana Trasa Rowerowa.
W Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik. Jeśli chcemy zwiedzić Dom Kopernika, musimy
kierować się na południe od ratusza. Natomiast jeśli chcemy zwiedzić Planetarium, musimy
pójść na północ od ratusza. Na południowym zachodzie Torunia znajduje się najstarsze w
Polsce ZOO. To miasto słynie także z produkcji toruńskich pierników. Produkuje je fabryka
"Kopernik", która zlokalizowana jest na północnym wschodzie miasta.
czasowniki statyczne (gdzie?)
czasowniki dynamiczne (dokąd?)
pójść
kierować się
jest
pojechać
znajduje się
leży
dojechać
jest zlokalizowana
Stacja 2 - Przepraszam, jak dojść do...
proszę/musi pani/musi pan/musisz/trzeba:
1. Gdzie jesteśmy? Posłuchaj dialogu i zdecyduj, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe.
Posłuchaj dialogu.
Sprawdź w słowniku Emilki
zabłądzić, skrzyżowanie, nie jestem stąd, nic nie szkodzi, jeszcze raz, o co chodzi
Julia: Emilia, gdzie my jesteśmy?
Emilia: Nie wiem. Ty masz mapę.
Julia: No tak, ale nie wiem, gdzie jesteśmy. Chyba zabłądziłyśmy. Emilia, zapytasz jak dość do
Planetarium?
Emilia: Dobrze, zapytam. Po polsku?
Julia: Oczywiście, że po polsku :)
Emilia: Przepraszam panią, zabłądziłyśmy i nie wiemy, jak dojść do Planetarium.
Pani: Ja też nie wiem, nie jestem stąd.
Emilia: Nic nie szkodzi, dziękuję.
Emilia: Julia, ta pani jest turystką i nie wie, jak dojść do Planetarium.
Julia: Zapytaj jeszcze raz, ok?
Emilia: Przepraszam pana, czy pan jest z Torunia?
Pan: Tak, a o co chodzi?
Emilia: Gdzie jest Planetarium? Jak tam dojść?
Pan: Pokażę wam drogę na mapie.
Emilia: Świetnie, proszę, tu jest nasza mapa.
0. Dziewczyny nie mają mapy miasta.
1. Emilia i Julia zabłądziły.
2. Dziewczęta wiedzą, jak dojść do Planetarium.
3. Julia pyta o drogę.
4. Kobieta jest turystką.
5. Emilia pyta o drogę mężczyznę.
6. Mężczyzna nie jest stąd.
7. Emilia pyta o drogę dwa razy.
8. Mężczyzna chce pokazać drogę na mapie.
2. Która to mapa? Przeczytaj i wybierz mapę, która odpowiada opisowi drogi.
Jesteśmy koło Domu Mikołaja Kopernika. Musicie iść teraz na wschód, czyli w prawo do
pierwszego skrzyżowania i na tym skrzyżowaniu skręcić w lewo w ulicę Żeglarską. Tą ulicą
proszę iść prosto aż do Rynku. Po lewej stronie jest pomnik Kopernika i Ratusz. Musicie iść
dalej prosto przez Rynek aż do ulicy Chełmińskiej. Po lewej stronie jest pomnik psa Filusia.
Ulicą Chełmińską proszę iść aż do ulicy Franciszkańskiej - to jest pierwsza ulica po lewej
stronie. Musicie skręcić w tę ulicę i iść prosto jakieś sto metrów. Planetarium jest po lewej
stronie.
.png)
.png)
.png)
3. Posłuchaj i wybierz mapę, która odpowiada opisowi drogi.
Posłuchaj.
4. Z instrukcji poniżej wybierz sformułowania odpowiednie do drogi zaznaczonej na mapie.
Jesteśmy koło
.
Musicie iść teraz na
,
czyli w
do pierwszego skrzyżowania.
Na skrzyżowaniu trzeba przejść przez
ulicę Ducha Świętego na przejściu dla pieszych i iść dalej prosto, do drugiego
. Na drugim
musicie
.
Na
skrzyżowaniu musicie skręcić w
w ulicę Fosa Staromiejska.
Dalej iść prosto do końca tej ulicy, jakieś 500 metrów. Na końcu ulicy trzeba skręcić
w
i iść jakieś 100 metrów. Planetarium jest po
stronie.
5. Posłuchaj informacji i wybierz mapę, która odpowiada opisowi drogi.
Posłuchaj.
.png)
.png)
.png)
Stacja 3 - Koniec świata!
Mama
Ale tu bałagan! Musimy posprzątać! Czyje to jest?Antek
Co?Mama
Ta sukienka.Antek
Sukienka na pewno nie jest moja. To sukienka Emilki.Emilka
Czerwona sukienka jest moja, ale niebieska Julii. A ten podkoszulek z napisem "I love Poland" jest Antka.Mama
Ok, czerwona sukienka Emilii, niebieska sukienka Julki i podkoszulek Antka.Antek
Mamo, a te okulary? Chyba są twoje, nie?Mama
Nie, to są okulary taty.Antek
Aha, a gazeta?Mama
Gazeta też jest taty.Emilia
Wszystkie rzeczy na stole są taty: i okulary, i gazeta, i telefon komórkowy i przewodnik po Toruniu.Julia
Emilia, a twoje rzeczy są wszędzie! Tu jest twoja sukienka, tam twoje szorty, tutaj twój aparat fotograficzny, a tam twój słownik języka polskiego.Mama
Emilka, faktycznie twoje rzeczy są wszędzie. Możesz je posprzątać?Emilia
Tak, mogę. Ale Julia musi posprzątać swoje rzeczy. Tu leży tablet Julii, tam leży jej niebieska sukienka i kapelusz, a tam jest krem Julii.Mama
Antek, które rzeczy są twoje?Emilia
Książka jest Antka i ręcznik też jest Antka. Ten banan też jest Antka. I skarpetki też!Mama
No, jeszcze tylko moje rzeczy i gotowe! Dziękuję wam za pomoc!1. Czyje to jest?
Posłuchaj.
Antek
Julia
Emilia
Tata
okulary
skarpetki
kapelusz
podkoszulek z napisem
czerwona sukienka
niebieska sukienka
przewodnik po Toruniu
aparat fotograficzny
słownik języka polskiego
telefon komórkowy
ręcznik
banan
tablet
szorty
gazeta
krem
GRAMATYKA
Jeśli dwa rzeczowniki stanowią jedną, zintegrowaną informację, drugi rzeczownik ma zawsze formę dopełniacza i może:
- wskazywać właściciela, np. książka taty, dom babci, gabinet dyrektora (czyj? czyja? czyje?)
Nie widziałem książki taty.
Remontujemy dom babci.
Idę do gabinetu dyrektora.
- wskazywać część jakiejś całości, np. kawałek banana, szklanka soku, talerz zupy (ile?)
Poproszę kawałek banana.
Mam ochotę na szklankę soku.
Idę do stołu z talerzem zupy.
- opisywać inny rzeczownik (drugi rzeczownik opisuje pierwszy), np. ból gardła, szkoła pisania po polsku, koncert muzyki renesansowej (czego? jaki? jaka? jakie?)
To są tabletki na ból gardła.
Słucham koncertu muzyki renesansowej.
We wszystkich wskazanych przykładach odmieniamy tylko pierwszy rzeczownik, drugi ma zawsze formę dopełniacza.
2. Połącz rzeczowniki w logiczne pary zgodnie z treścią ilustracji.
gabinet
dom
ciastko
smartfon
słownik
kubek
samochód
problem
taty
Antka
papieża
Emilki
profesora
mamy
Julii
studenta
kromka
butelka
pół
.png)
kawałek
kilogram
kubek
kostka
łyżeczka
cukru
jabłek
pomidora
oleju
kawy
sera
czekolady
chleba
koncert
gabinet
studio
kurs
zasada
muzeum
teoria
bilet
ewolucji
masażu
fotografii
rysunku
równości
nagrań
wstępu
muzyki klasycznej
3. Która forma jest poprawna?
0. Okulary przeciwsłoneczne
są czarne.
1. Nie podoba mi się czerwona sukienka
.
2. Biografia
jest bardzo interesująca.
3.
jest bardzo stary i piękny.
4. Dzisiaj oglądałyśmy pomnik
w Toruniu.
5. Najpiękniejsza część Torunia leży na prawym brzegu
.
6. Dawno temu Gniezno było stolicą
.
7. To jest gazeta
.
4. Ile czego?
ser
chleb
kawa
makaron
mleko
kiełbasa
coca cola
cukier
20 dekagramów
20 dekagramów
kromka
paczka
pół
pół kilograma
łyżka
20 dekagramów
plasterek
puszka
kilogram
butelka
plasterek
kostka
litr
łyżka
pół kilograma
kawałek
litr
butelka
20 dekagramów
litr
pół kilograma
kilogram
kilogram
pół kilograma
kilogram
kostka
łyżeczka
łyżeczka
pół kilograma
słoik
pudełko
kawałek
pół
kilogram
kubek
paczka
paczka
Uwaga! Struktury dużo/mało/trochę + dopełniacz
Czy masz dużo czasu dzisiaj?
Teraz mam mało pracy.
Czy mogę prosić trochę mleka?
W Toruniu jest wielu turystów.
Czy masz dużo czasu dzisiaj?
Teraz mam mało pracy.
Czy mogę prosić trochę mleka?
W Toruniu jest wielu turystów.
5. Która forma jest poprawna?
0. Codziennie rano piję kubek
z mlekiem.
1. Kilogram
to za dużo!
2. Czy mogę prosić trochę
?
3. W ostatni weekend miałam naprawdę dużo
, żeby czytać.
4. Dzisiaj kupiłam
mleka i
wody mineralnej.
5. Zjesz tylko jedną
chleba, czy więcej?
6. Przepis jest prosty: jajko,
mleka, sól i omlet gotowy!
7. Idę do sklepu kupić
cukru.
6. Przeczytaj tekst i zwróć uwagę na podkreślone struktury z dopełniaczem. Odpowiedz na pytania do tekstu.
Antek: Tato, mam program Muzycznego Lata w Toruniu. Może pójdziemy na koncert?
Tata: To fajna propozycja. Jest ciepły wieczór, czas relaksu ... Dziewczęta! Macie ochotę na
trochę kultury?
Mama: Bardzo fajny pomysł. Co jest w programie?
Antek: Klub Starego Piernika - koncert jazzu progresywnego.
Julia: Nie. Dziękuję.
Tata: To nie jest propozycja dla nas. Co jest jeszcze?
Antek: Rynek Staromiejski, cykl "Kwestia Smaku" - serenady.
Emilia: To może być interesujące!
Julia: Nie, nie dla mnie. Serenady są romantyczne, a ja nie lubię muzyki romantycznej.
Antek: To może to? Bulwary Wisły, cykl "Muzyka z ekranu". Co myślicie?
Tata: No, dla mnie interesujące. A dla was?
Emilia: Dla mnie nie, ale lubię chodzić nad Wisłę, więc jestem na tak!
Julia: Ja też się zgadzam! Mamo, a ty?
Mama: Bardzo chętnie. Lubię i Wisłę i muzykę filmową! Idziemy!
0. Antek czyta program Muzycznego Lata i proponuje koncert.
1. Mama ma ochotę na koncert dzisiaj wieczorem.
2. Julia chce pójść do Klubu Starego Piernika.
3. Emilia i Julia lubią muzykę romantyczną.
4. Wszyscy chcą pójść nad Wisłę.
5. Mama lubi i Wisłę, i muzykę filmową.
7. Która forma jest poprawna?
Program Muzycznego
w Toruniu:
Sobota, 17 lipca.
Klub Starego
- koncert
progresywnego (godzina 22.00).
Bulwary
- cykl "Muzyka z ekranu", film akcji (godzina 20.00).
Rynek Staromiejski, cykl "Kwestia
" - serenady (godzina 20.00).
Pub Koniec
- klasyka
- (godzina 21.00).
Dom
- menuety i inne tańce dworskie (godzina 18.00).
TO UMIEM!
| Komunikacja: | |||
|---|---|---|---|
| znam słownictwo związane z miastem | |||
| umiem nazwać obiektu w mieście | |||
| umiem nazwać kierunki świata | |||
| umiem zapytać o drogę | |||
| rozumiem instrukcje | |||
| Gramatyka: | |||
| umiem rozpoznać czasowniki dynamiczne i statyczne | |||
| zapytać 'gdzie jesteś?' i 'dokąd idziesz?' | |||
| znam formy dopełniacza | |||
| znam funkcje dopełniacza w zdaniu | |||
| Kompetencja kulturowa: | Znam następujące miejsca i obiekty: | ||
| znam najważniejsze obiekty w centrum Torunia | |||
| wiem gdzie leży Toruń, Bydgoszcz i Koniec Świata | |||
| wiem, kto to był Mikołaj Kopernik |